19.5.11

ΖΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Η εποχή, ο Παπαδιαμάντης και η ανθρωπότητα


«Τις κατεδίκασεν την δυστυχή ανθρωπότητα, εις το να ζη τον θετικόν και κτηνώδη αυτόν βίον; Τις κατεδίκασεν αυτήν, ή να έρπη, χαμαιρπώς κυλινδούμενη εν τω βορβόρω, ή να νομίζηται, ότι παραφρονεί τις αν επιχειρήση να εντείνη στιγμιαίαν πτήσιν με πτεράς μύρμηγκος;…»
ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

Σαν να μην ήταν οι άνθρωποι πεσμένοι προ πολλών αιώνων και κύκλων ζωής. Σαν να μην ήταν η αγωνία τους και η δυστυχία τους διεποχική, πέρ’ από γνώσεις, λογικές, ιδεώδη, προγραμματισμούς, τεχνολογίες, κουλτούρες μίσους, ασυνεννοησίας, κατεστημένων και αντικατεστημένων. Εν τούτοις επί αιώνες και σήμερα, εξακολουθούν να μας διαβεβαιώνουν με διδασκαλίες, τεχνολογίες και πολιτικές, για τη θεραπεία και την ευτυχία μας.
Όμως στο μεταξύ χειροτερέψαμε τόσο, ώστε ν’ απειλούμε τον εαυτό μας και τον πλανήτη με ερήμωση κι εξόντωση, δίχως μια τέτοια απειλή να μας κάνει πιο σοβαρούς.
Μονάχα με την αυτογνωσία μπορεί να συμβεί ψυχική αλλαγή, ανακαλύπτοντας ότι ως ανθρωπότητα είμαστε μία και αδιαίρετη, με το ίδιο μίσος, την ίδια μανία χωριστικότητας και κτητικότητας εναντίον άλλων και γι’ αυτό εναντίον του ίδιου μας εαυτού και του ζωτικού περιβάλλοντος. Η ψυχική αλλαγή πραγματώνεται και σε κοινωνική.
 (…) Γραφτά όπως το «Πτερέοντα Δώρα», διηγήματα όπως «Ο αντίκτυπος του νου», «Ο ξεπεσμένος δερβίσης» και άλλα, δείχνουν ότι ο «καθυστερημένος, αντιδραστικός, βυζαντινός και ξεπερασμένος» Παπαδιαμάντης, ή όποιου άλλου πρόχειρου χαρακτηρισμού, εκ μέρους προοδευμένων και μελλοντιστών, ήταν τόσο νοήμων, όσο δεν είναι θεωρητικοί και πρακτικοί, που συνταυτίζουν τις κοινωνικοποιημένες θρησκείες προς το θείο, το υπέρλογο και αστάθμητο της υπερνομίας της ύπαρξης, και ακόμα με ότι απομένει στην ανθρωπότητα, ως ίχνος ευγενικής καταγωγής εντός μας ναρκωμένο βαθιά από τους αιώνες της κοσμικότητας, που, όταν σε λίγους αφυπνίζεται, φανερώνει το αληθινό μεγαλείο του ανθρώπου.
 Τι θα έπρεπε να κάνει και να γράφει ο Παπαδιαμάντης , για να ήταν και να είναι και σήμερα «της εποχής» : προοδευτικός, επαναστατικός, διαφωτισμένος;
 Μήπως θα έπρεπε και αυτός ν’ ανήκει στον πολιτιστικό και επιστημονικό όχλο, που από τότε εξακολουθούν να στηρίζουν, να συντηρούν και να αυξαίνουν δυναμικά και μηδενιστικά την ιδιοτεχνοδομή που κατέληξε στα θερμοπυρηνικά, χημικά, ακτινικά, γενετικά και άλλα όπλα ως επιχειρήματα και απανθίσματα αγνωσίας εαυτού και μίσους της δυτικής πρακτικότητας, με την ψυχολογία στην υπηρεσία της διαφημιστικής γοητείας, τις επιστήμες στην υπηρεσία του πολέμου, τις τέχνες να διακοσμούν ψυχοκοινωνικές ειρκτές και αποδράσεις, τους καρκινογόνους και παντός εκφυλισμού τρόπους ζωής και διατροφής, την ιατρική των χαπιών, μαζί με τη δημαγωγική δημοσιογραφία και παιδαγωγική, που τόσο ζωηρά τα επισημαίνει ο Παπαδιαμάντης, στα διηγήματά του;
 Συνήθως, πολιτιστές και επιστήμονες ανήκουν σε ομάδες και κόμματα, απ’ όπου προωθούνται. Αποτελεί σπάνιο φαινόμενο, ο περιθωριακός Παπαδιαμάντης, που τον πρόσεξαν απ’ την αρχή κι εξακολουθούν να έλκονται από τα γραφτά του, άνθρωποι απ’ όλες τις παρατάξεις. Ο Παπαδιαμάντης αντιλαμβανόταν τι σημαίνει δυτική αντιπαρά- δοση, ως τυφλή αντίδραση προς τυποποιημένες, προδοτικές παραδόσεις, που δεν προσέχουν και δεν κατανοούν την θείαν αλήθειαν και την ανθρώπινη πραγματικότητα (…)
(…) Ο Παπαδιαμάντης έπραξε πολλά: ΄Εμαθε ξένες γλώσσες, δημοσιογράφησε ως μεταφραστής, έγραψε τόμους μυθιστορημάτων και διηγημάτων, ήταν ερασιτέχνης ψάλτης με κουραστικές οδοιπορίες σ’ εξωκκλήσια και πανηγύρια στο νησί και στην πρωτεύουσα, με πολλές επαφές και λαϊκές σχέσεις, επικοινωνών πολλαπλά ως γνήσιος αρχαιοέλληνας, βυζαντινός και νεοέλληνας (…)


Από το βιβλίο του λίαν αξιόλογου ποιητή, συγγραφέα και ιδιαίτερου μύστη και διανοητή της Σκιάθου Ζήση Οικονόμου με τον τίτλο «Ο Παπαδιαμάντης και το νησί του (Μικρογραφία της Ανθρωπότητας)», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος το 1979. O Zήσης Οικονόμου γεννήθηκε το 1911 (χρονιά που πέθανε ο Α. Παπαδιαμάντης) και πέθανε πλήρης ημερών το 2005.

 2011: ΕΤΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
Ανθολόγηση κειμένων: Νώντας Τσίγκας



Σχετικά:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ