30.11.16

ΑΝΑΣΤΑΣΗ Κ. ΠΗΧΙΩΝ: Ιστορικό Αρχείο (ΙΙ)




Ἀναδιφώντας τό ἀρχεῖο μου βρήκα καί διάβασα τήν διάλεξη πού ἔδωσε στήν Καστοριά τήν 2α Μαρτίου τοῦ 1958, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ πατέρας μου μέ τήν φροντίδα καί αἰγίδα τοῦ Δήμου, μέ θέμα «Ἡ προσφορά τῆς πόλεως Καστορίας εἰς τόν ἔνοπλον Μακεδονικόν Ἀγῶνα». Ἡ διάλεξη αὐτή δημοσιεύθηκε μετά, σέ συνέχειες, σέ ἔγκριτη ἐφημερίδα τῆς πόλεως μας καί τό 1959 ἐκδόθηκε σέ βιβλιαράκι ἀπό τούς Ἀδελφούς Δούκη.

Στήν διάλεξη αὐτή εἶναι καταγεγραμμένη διεξοδικά μέ λεπτομέρειες ἡ ἱστορία τῆς πόλεώς μας τήν περίοδο 1900-1907 καί ἡ συμβολἠ της στόν Μακεδονικό Ἀγῶνα. Ἀναφέρονται λεπτομερῶς ἐνέργειες καί πράξεις τόσο τῶν ἀρχῶν, προεξάρχοντος τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Γερμανοῦ Καραβαγγέλη, καί τῶν μελῶν τῆς τοπικῆς ἐπιτροπής τοῦ Ἀγῶνος, ὅσο καί συγκεκριμένων προσώπων, συμπατριωτῶν μας, πού τούς ἀναφέρει ὀνομαστικά καθῶς καί τίς πράξεις καί τά κατορθώματά τους.

(Παραπιπτόντως θά μοῦ ἐπιτραπεῖ νά ἀναφέρω, ὄχι πρός εὐφημισμό ἀλλά γιά τήν ἀλήθεια τοῦ πράγματος, ὅτι ὁ πατέρας μου ἀπό τοῦ 1913 μέχρι τοῦ 1943, τόν χρόνο πού τόν συνέλαβαν οἱ Ἰταλοί, ὡς ὅμηρο, καί τόν ἐκλεισαν σέ στρατόπεδο συγκεντρώσεως στήν Ἰταλία, ἐπί τριάντα συναπτά ἔτη, ὅσα ὑπηρέτησε στήν Καστοριά, προσέφερε πολλά στήν γενέτειρά του ὄχι μόνον ὡς ἐκπαιδευτικός, ἀλλά καί σέ πολλές καί διάφορες ὑπηρεσίες πού ἀνελάμβανε κατόπιν ἀναθέσεως σʹαὐτόν εἴτε ἀπό τόν Δῆμο εἴτε ἀπό τήν Κυβέρνηση. Ἀλλά καί μετά τήν ἐπιστροφή του ἀπό τήν ὁμηρία καί τήν ἐγκατάσταση τῆς οίκογενείας του ἐκτός τῆς πόλεώς μας δέν ἔπαψε ποτέ νά ἐνδιαφέρεται καί νά ἀγωνίζεται γιά τήν ἰδιαιτέρα του πατρίδα. Ἀπό τό πλουσιώτατο ἀρχεῖο του πολλά ἔγγραφα ἱστορικοῦ περιεχομένου τῆς πόλεως τά ἔδωσα πρός φύλαξη -ἔως ὅτου δημιουργηθεῖ στήν πόλη μας ἱστορικό ἀρχεῖο αὐτής– στό Μουσεῖο Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος τοῦ Νομοῦ μας καί τά λοιπά, διαλέξεις, πανυγηρικούς λόγους διαφόρων ἐπετείων, καθῶς καί πάρα πολλούς ἐπικηδείους λόγους συμπατριωτῶν μας, καί λοιπά, τά ἔχω ἐγώ.)

Διερωτῶμαι, καί θέτω τό ἐρώτημα πρός κρίση στούς άγαπητούς μου συμπατριῶτες Καστοριανούς, καί ἀναμένω τίς ἀπόψεις τους, ἕναν εἰλικρινῆ καί ἐποικοδομικό διάλογον καί κατόπιν τίς ἐνέργειες καί πιέσεις τους πρός τούς ἁρμοδίους πρός ὑλοποίηση τῆς προτάσεώς μου τήν ὁποία θά ἀναπτύξω στήν συνέχεια τοῦ παρόντος ἄρθρου.

Ὅλα αὐτά πού ἔχω ἐγώ ἀπό τό ἀρχεῖο τοῦ πατέρα μου, στά ὁποία ἀνευρίσκονται ἱστορικά στοιχεῖα μιᾶς μεγάλης ἱστορικῆς περιόδου τῆς πόλεώς μας, καθῶς καί τόσα ἄλλα πού βρίσκονται στά χέρια συμπατριωτῶν μας, διαπρεπῶν καί μή, πλήν ὅμως ἔχοντα τήν αὐτήν ἱστορική ἀξία, ὅπως π.χ. τά ἀρχεῖα αὐτῶν πού διατέλεσαν δήμαρχοι, διευθυντές ἤ διοικητές διαφόρων ὑπηρεσιῶν, πρόεδροι διαφέρων συλλόγων - πολιτιστικῶν, ἀθλητικῶν κ.λ.π. - ἐκπαιδευτικῶν, δικηγόρων, ἰατρῶν καί λοιπῶν ἐπιστημόνων, ἐμπορικές πράξεις, συμφωνητικά καί λοιπἀ ἔγγραφα ἐμπορικῶν δραστηριοτήτων, διαθῆκες, προικοσύμφωνα, ἐπιστολές, παλαιές φωτογραφίες καί ὅσα ἄλλα ἔχουν σχέση μέ τήν ζωή μιᾶς πόλεως, ὅλα αὐτά ἀποτελούν ἱστορικά τεκμήρια διαφόρων περιόδων τῆς πόλεως, πολύτιμα κειμήλια καί ἀξιολογώτατα στοιχεῖα καί βοηθήματα τῶν ἱστοριοδιφῶν καί ἱστορικῶν τοῦ μέλλοντος.

Δέν νομίζετε ὅτι ὅλα αὐτά θά πρέπει νά συγκεντρωθούν κάπου, νά ἀρχειοθετηθοῦν, καί νά διατηρηθοῦν γιά τούς Καστοριανούς τοῦ μέλλοντος; Μπορεῖ στήν πρώτη ἤ ἀκόμη καί στήν δεύτερη γενιά τῶν πρωταγωνιστῶν νά εἶναι σεβαστά καί νά διατηροῦνται πλήν ὅμως μέ τήν πάροδο τοῦ πανδαμάτορος χρόνου ἐξασθενούν οἱ δεσμοί καί ἀναποφεύκτως ἔρχεται ὁ χρόνος καί ἡ στιγμή πού χάνονται. Ἡ κυρία Ἀγγελική Παπαμαντζάρη ἔχοντας ἐπίγνωση τοῦ πανδαμάτορος χρόνου, αὐτοβούλως ἀρχειοθέτησε τά διάφορα ἔγγραφα καί τίς δραστηριότητες τοῦ ἀειμνήστου συζύγου της Λάκη Παπαμαντζάρη, ἐπί σειρά ἐτῶν διατελέσαντος δημάρχου Καστοριᾶς, ὁ ὁποῖος προσέφερε τόσα πολλά στήν ἰδιαιτέρα μας πατρίδα, τά δημοσίευσε καί τά προσέφερε στό κοινό. Ἤταν μιά ἀπό πάσης ἀπόψεως ἀξιέπαινος καί εὐγενική πράξη στήν μνήμη τοῦ ἀειμνήστου συζύγου της καί ταυτόχρονα καί μιά προσφορά στήν πόλη μας. Τό ἐγχείρημα τῆς κ. Παπαμαντζάρη μόνον ὡς θαῦμα θά θεωρηθεῖ ἐάν ἐπαναλειφθεῖ, στίς δύσκολες στιγμές πού διέρχεται ἡ πατρίδα μας καί ἡ Καστοριά, ἀπό συμπατριώτη μας ὁ ὁποῖος διαθέτει τόσο πλούσιο ὑλικό, ὅσο τῆς κ. Παπαμαντζάρη καί ἔχει καί τήν διάθεση καί διαθέτει καί τά μέσα πρός τήν ἀρχειοθέτηση καί δημοσίευση τοῦ ἀρχείου του.

Σκοπός τῆς ἱδρύσεως τοῦ ἱστορικοῦ ἀρχείου δέν εἶναι νά συγκεντρωθοῦν σʹαὐτό τά ἀρχεῖα τῶν γνωστῶν προσώπων οἱ ὁποῖοι ὑπηρέτησαν σέ ὑπεύθυνες θέσεις τῆς πόλεως ἀλλά καί ὅλα τά ὑπάρχοντα διεσπαρμένα καί κατεσπαρμένα στά σπίτια τῶν συμπατριωτῶν μας οἱ ὁποῖοι μπορεῖ καί νά μήν γνωρίζουν τήν ἱστορική ἀξία πού μπορεῖ νά ἔχει μιά παλαιά ἐπιστολή ἑνός ξενιτεμένου συγγενούς, ἥ τό προικοσύμφωνο τῆς γιαγιᾶς καί ὅλα τά προαναφερθέντα διάφορα ἄλλα.

Ἡ ἀνταπόκριση τῶν συμπατριωτῶν μας, κατόπιν μιᾶς ἔγκυρης καί ἀξιόπιστης ἐνημέρωσης τους ἀπό τίς ἀρχές καί διά τοῦ τύπου, τοῦ σκοποῦ, τῆς ὑποχρεώσεως μας καί τῆς ἀξίας τῆς δημιουργίας τοῦ ἱστορικοῦ ἀρχείου τῆς πόλεως μας, εἶμαι ἀπολύτως βέβαιος ὅτι θά εἶναι καθολική καί ὄτι ὅλοι θά προθυμοποιηθούν νά συνδράμουν μέ τήν προσφορά τῶν διαφόρων ἀντικειμένων (ἐγγράφων καί λοιπῶν) καθῶς καί μέ τήν ἠθικήν ὑποστήριξή τους. Ὡς ἀπόδειξη ὅτι θά συμβεῖ αὐτό ἀναφέρω τήν συμμετοχή ὅλων μας στόν ἐμπλουτισμό τοῦ λαογραφικοῦ Μουσείου καί τήν προσφορά ὅλων τῶν γυναικῶν στό Δεληλἀνειο Μουσεῖο. Ὅπως ζητήθηκε στό παρελθόν νά ἀνοίξουν τά σεντούκια τους, τά ντουλάπια καί τά γιούκια καί νά προσφέρουν ὅτι πολύτιμο οίκογενειακό κειμήλιο βρίσκεται έκεί καί νά τό προσφέρουν, ἔτσι καί τώρα θά συνδράμουν προθύμως καί ἐνεργῶς στήν συγκέντρωση ὅλου τοῦ ἱστορικοῦ ὑλικοῦ.

Ἡ δημιουργία τοῦ Ἱστορικοῦ Ἀρχείου εἶναι μιά ἀναμφισβήτητη ἀναγκαιότητα, μιά ἀδήριτη ἀνάγκη γιά τήν πόλη μας, ἡ ὁποία διαθέτει ἕνα πλούσιο ἱστορικό παρελθόν, τό ὁποῖο πρέπει πάση θυσία νά καταγραφεῖ καί νά διατηρηθεῖ στήν μνήμη τῶν μελλοντικῶν γενεῶν. Ὅπως κάθε ἕνα πετραδάκι ἑνός μωσαϊκοῦ ἔχει τήν ἀξία του καί τήν θέση του στό σύνολο τῆς εἰκόνας, ἔτσι καί κάθε ἕνα, ὅσο καί ἀσήμαντο κι ἄν φαίνεται, χαρτί, ἔγγραφο ἤ ὅ,τι ἄλλο, ἀποτελεῖ μέρος τοῦ ἱστορικοῦ μωσαϊκοῦ, εἶναι ἀναπόστατο κομμάτι τῆς συνθέσεως τῆς ὅλης εἰκόνας μιᾶς ἱστορικῆς περιόδου.

Ἔχω τήν γνώμη ὅτι ὅταν κανείς ὑποβάλει μιά πρόταση γιά μιἀ ἐνέργεια, μιά δημιουργική πράξη ἤ ὁτιδήποτε ἀπαιτεῖ σχεδιασμό καί τρόπο ὑλοποιήσεως αὐτής, θά πρέπει ταυτοχρὀνως νά ἀναφέρει καί τόν τρόπο, πού κατά τήν γνώμη του, θά ὑλοποιηθεῖ ἡ πρότασή του.

Σέ προηγούμενο ἄρθρο μου ἀναφερόμενο στή ἵδρυση τοῦ Ἱστορικοῦ Ἀρχείου (δημοσιεύθηκε στήν ¨ΟΔΟ¨ στό φύλλο 767/4-12-2014 ) προτείνω ἕναν τρόπο ἐνεργειῶν ὁ ὁποῖος, κατά τήν γνώμη μου, μπορεῖ νά βοηθήσει τόν Δῆμο στό νά βρεῖ τόν καλύτερο τρόπο, ἀφοῦ βεβαίως παρουσιαθούν καί ἀκουστούν καί ἄλλες διαφορετικές γνώμες, καλύτερες ἤ χειρότερες, γιά τήν δημιουργία τοῦ ἱστορικοῦ ἀρχείου. Εὐελπιστῶ ὅτι πολλοί συμπατριῶτες μας θά ἐνεργοποιηθούν καί θά προτείνουν λύσεις πολύ καλύτερες καί εὐκολώτερα ὑλοποιήσιμες.

Παραθέτω τό τί πρότεινα τό 2014: « Τό θέμα τῆς ἱδρύσεως τοῦ ἱστορικοῦ ἀρχείου μπορεῖ νά τεθεῖ πρός συζήτηση στό Δημοτικό Συμβούλιο καί ἐάν έγκριθεῖ ἡ ἵδρυσή του μπορεῖ νά ἀνατεθεῖ ἤ σέ μιά ὑπηρεσία τοῦ Δήμου ἤ σέ ἕναν ἀνεξάρτητο φορέα. Νά συσταθεῖ μιά τριμελής ἐπιτροπή γιά τήν συλλογή τοῦ ὑλικοῦ πρός ἀρχειοθέτηση – μπορεῖ κάλλιστα νά ἀποτελεῖται ἀπό συμπατριῶτες μας οἱ ὁποῖοι μπορεῖ νά θέλουν νά προσφέρουν τίς ὑπηρεσίες τους πρός τήν πόλη ἐθελοντικά καί ἀμισθί βεβαίως – καί ὁ Δῆμος νά διαθέσει μία ἤ δύο αἴθουσες, μία γιά γραφεῖο καί μία γιά τήν τοποθέτηση τῶν ἀρχειοθηκῶν.

Ἐπειδή μπορεῖ νά τεθεῖ τό θέμα τοῦ οἰκονομικοῦ κόστους, λόγω τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως καί τῶν περικοπῶν τῶν δημοτικῶν ἐσόδων, ὁ Δῆμος θά ἐπιβαρυνθεῖ μόνον μέ τόν ἐξοπλισμό τῶν ἀρχειοθηκῶν ἑνός γραφείου καί ἑνός ἡλεκτρονικοῦ ὑπολογιστοῦ, ἀναγκαίου γιά τήν καταγραφή τῶν πρός ἀρχειοθέτηση στοιχείων, καί νά διαθέσει ἕναν ἤ μία ὑπάλληλο, μετακλητό ἀπό ἄλλη ὑπηρεσία ἤ νά προσλάβει ἕναν ἤ μία ὑπάλληλο πού νά γνωρίζει νά χειρίζεται πολύ καλά ἡλεκτρονικό ὑπολογιστή, μέ σύμβαση ἔργου καί τόν κατώτερο μισθό». Ἀναφέρω πάρα πάνω ὅτι μπορεῖ νά ἀνατεθεῖ τό ἔργο σέ μιά ὑπηρεσία τοῦ Δήμου. Αὐτό νομίζω ὅτι δέν μπορεῖ νά ἀποτελέσει τήν καλύτερη λύση γιατί ὅλοι μας γνωρίζουμε πώς λειτουργούν οἱ δημόσιες ὑπηρεσίες. Ἡ καλύτερη λύση θά εἶναι νά ἀνατεθεῖ τό ἔργον σέ ἕναν ἀνεξάρτητο φορέα, ὁ ὁποῖος θά ἐποπτεύεται ἀπό τήν Δῆμο, ὁ ὁποῖος (Δῆμος) βέβαια θά ἀναλάβει καί τήν ἀπαιτούμενη χρηματοδότηση. Οἱ νομικές ὑπηρεσίες τοῦ Δήμου θά βρούν μέ ποιόν τρόπο μπορεῖ νά γίνει αὐτό.

Μιά ἄλλη πρόταση, ἀμιγῶς δική μου, εἶναι νά ἀνατεθεῖ τό ὅλον ἔργο στό Μουσεῖο τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος, τό ὁποῖο διαθέτει τήν τεχνογνωσία καί ἤδη συλλέγει, ἀρχειοθετεῖ καί διαθέτει στό ἀρχεῖο του πολλά ἱστορικά στοιχεῖα τῆς πόλεώς μας. Θά πρέπει βεβαίως νά ἐρωτηθεῖ προηγουμένως τό Δ.Σ. τοῦ Μουσείου ἐάν δύναται καί ἐάν θέλει νά ἀναλάβει ἕνα ἔργο τό ὁποῖο θά εἶναι τεράστιο, καί ἄν δεχθεῖ, θά πρέπει νά καθωρισθεῖ μέ ποιές προὑποθέσεις θά τό ἀναλάβει· εἰδική χρηματοδότηση, τοποθέτηση πρός τοῦτο ἀνάλογου ἀριθμοῦ προσωπικοῦ κ.λ.π.

Εὐελπιστῶ ὅτι μετά τήν δημοσίευση τοῦ ἄρθρου αὐτοῦ θά εὐαισθητοποιηθούν πολλοί τῶν συμπατριωτῶν μας καί θά σπεύσουν νά διατυπώσουν τίς ἀπόψεις τους καί νά προτείνουν ἐνέργειες καί τρόπους ὑλοποιήσεως τοῦ ἔργου πολύ καλύτερες τῶν ἰδικῶν μου.

Στήν περίπτωση πού τό Δημοτικό Συμβούλιο ἀποφασίσει τήν δημιουργία τοῦ ἱστορικοῦ ἀρχείου θά πρέπει ὅλοι μας οἱ Καστοριανοί νά συνδράμουμε, μέ κάθε μέσον στήν δημιουργία του. Γιά νά ἐπιτευχθεῖ αὐτό θά πρέπει νά γίνει μιά ἐκτενής καί λεπτομερής πληροφόρηση τῶν συμπατριωτῶν μας τόσο ἀπό τίς ἁρμόδιες ἀρχές ὅσο καί ἀπό τά μέσα ἐνημέρωσης, ἡμερήσιος καί περιοδικός τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση καί πάν ἄλλο πρόσφορο μέσο. Ἡ νομική ὑπηρεσία τοῦ Δήμου σέ συνεργασία μέ τόν δικηγορικό σύλλογο Καστοριᾶς νά συντάξουν τό καταστατικό λειτουργίας τοῦ φορέα, οἱ οἰκονομικές ὑπηρεσίες θά φροντίσουν στό νά ἐξευρεθούν τρόποι χρηματοδοτήεως ( μήπως μπορεῖ νά ἐνταχθεῖ τό ἔργο στά προγράμματα ΕΣΠΑ;), τά Δ.Σ. τῶν διαφόρων ὀργανισμῶν καί συλλόγων νά διαθέσουν τά ἀρχεία τους ( τά ὁποία μετά ἀπό ἕνα χρονικό διάστημα, εἶναι γνωστό, ὅτι καταστρέφονται ) στό ἀρχεῖο τῆς πόλεως, καί ὅλοι οἱ συμπατριῶτες μας νά προσφέρουν ὅ,τι νομίζουν ὅτι ἔχει κάποια ἱστορική ἀξία και πρέπει νά διατηρηθεῖ, χαρτί, φωτογραφία κ.λ.π.

Ὅταν δημοσιεύθηκε τό προηγούμενο ἄρθρο μου τόν Δεκέμβριο τοῦ 2014, στήν ¨ΟΔΟ¨ περίμενα μιά ἀνταπόκριση ἀπό τούς συμπατριῶτες μου, ἕνα σχολιασμό θετικό ἤ ἀρνητικό, δυστυχῶς ὅμως κάτι τέτοιο δέν ἔγινε καί ὁμολογῶ ὅτι ἀπογοητεύθηκα. Ἐλπίζω ὅτι δέν θά συμβεῖ τό ἴδιο καί τώρα γιατί ἐφʹἑνός μέν οἱ περισσότεροι συμπατριῶτες μας ἔχουν δείξει ἤδη τήν εὐαισθησία τους σέ θέματα ἀφορῶντα τήν πόλη μας, ἀφʹἑτέρου δέ ἄρχισαν νά λειτουργούν ὡς ἐνεργοί πολίτες. Γιαυτό ἐλπίζω ὅτι θά ἐνεργοποιηθούν πολλοί καί θά ἀπαιτήσουν ἀπό τούς ἀρμοδίους τήν ὑλοποίηση τοῦ ἱστορικοῦ αὐτοῦ ἔργου, τό ὁποῖο τόσο πολύ χρειάζεται ἡ πόλη μας. Γένοιτο.



Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 9 Ιουνίου 2016, αρ. φύλλου 839


Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ