19.12.15

ΟΔΟΣ: CUBA | Love | Revolución


ΟΔΟΣ 30.7.2015 | 798

¡Patria o Muerte, Venceremos!

Πατρίδα ή θάνατος! Θα νικήσουμε!

Άρχισα την επανάσταση με 82 άτομα. Θα το ξανάκανα, ακόμη και με 10 ή 15 και με ακλόνητη πίστη. Δεν έχει σημασία πόσο μικρός είσαι, αν έχεις πίστη και σχέδιο δράσης.
Φιντέλ Κάστρο, 1926-


Μόνο η αλήθεια είναι επαναστατική.
Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν, 1870-1924



Πέρλα τροπικής ομορφιάς στην Καραϊβική θάλασσα, την θρυλική Mare Caribe, η Κούβα, θα μπορούσε να αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά τουριστικά κέντρα της υφηλίου.

Σε ελάχιστη απόσταση από τις ακτές της Φλώριδα των ΗΠΑ, μεταξύ των Βόρειας – Κεντρικής και Νότιας Αμερικής, με συμπαγή πληθυσμό ευρωπαϊκής καταγωγής να εξακολουθεί να κυριαρχεί. Με πρωτεύουσα, την άλλοτε «λαμπερή και δυναμική πόλη» Αβάνα, που θα της άξιζε ο χαρακτηρισμός μίας από τις ομορφότερες πόλεις του κόσμου, σε κτήρια αποικιοκρατικής τεχνοτροπίας, νεοκλασσικά και αρτ νουβώ, είναι σήμερα ένα θλιβερό λείψανο της απαράμιλλης ομορφιάς της. Το θέαμά της συντρίβει.

Ερημωμένα και εγκαταλειμμένα από τους ιδιοκτήτες τους, εκπληκτικής ομορφιάς κτήρια, (μεγάλες πολυώροφες οικοδομές και μονοκατοικίες), καθώς οι ένοικοί τους είτε διώχθηκαν, είτε κατέφυγαν στις ΗΠΑ. Άλλα πάλι απ’ αυτά, να έχουν καταληφθεί από δεκάδες εξαθλιωμένους ενοίκους, αφροαμερικανικής κυρίως καταγωγής, αλλά και απογόνους Ευρωπαίων, που ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες μαζί με τα τρωκτικά. Τις περισσότερες φορές τα έχουν μοιράσει τεχνητά, με πρόχειρα μέσα σε δύο επίπεδα τα ψηλά διαμερίσματα μεταμορφώνοντας τα σε κελιά. Ένας αληθινά απονεκρωμένος ιστός στην Λατινική Αμερική. Παρ’ όλο που η Κούβα δεν είναι ένας τυχαίος τόπος. Και πολύ περισσότερο δεν είναι τυχαίος προορισμός για τον ταξιδιώτη.

Σε αυτό ασκεί επιρροή το ιδιόρρυθμο κομμουνιστικό καθεστώς, αν και πρόκειται για μια μάλλον οικογενειακή δικτατορία με σοσιαλιστικό μανδύα. Όπως επίσης το ότι αποτέλεσε θέατρο επαναστατικού κινήματος στην αρχή του Ψυχρού Πολέμου και τόπο ταφής του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Επίσης η μυθολογία που έχει αναπτυχθεί γύρω από το εμπάργκο των ΗΠΑ που όπως συνήθως στιγματίζεται ως υπεύθυνη για την κατάρρευση της Κούβας. Κανείς ωστόσο δεν αναρωτήθηκε στα σοβαρά προς τι το κατάντημα της Κούβας την ίδια στιγμή που η χώρα αυτή διατηρεί πλήρεις διπλωματικές σχέσεις και επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο και με το σύνολο σχεδόν των ανεπτυγμένων κρατών.



ΟΔΟΣ 30.7.2015 | 798 


Όλα αυτά σε συνδυασμό με την μελωδική μουσική, την σάλσα, την ρούμπα και το μάμπο, το ρούμι και το μοχίτο, τα πούρα, την ποιητικότητα και τον εκρηκτικό ερωτισμό της λατινοαμερικανικής ιδιοσυγκρασίας που όμοιός του δεν υπάρχει πουθενά, το απίθανο τροπικό κλίμα της Καραϊβικής, για πολλά χρόνια προσδιόρισαν την φυσιογνωμία του επισκέπτη της Κούβας και τον θρύλο της.

Έτσι  ο έλληνας επισκέπτης, ή θα ήταν ιδεολόγος – ρομαντικός της επαναστατικής αριστεράς που διεγείρεται από τα ιστορικά, αριστερά κινήματα της Λατινικής Αμερικής. Ή θα είναι συστηματικός ταξιδιώτης του οποίου η περιέργεια δεν επιτρέπει ένα μεγάλο κενό στον παγκόσμιο χάρτη, έστω και εάν προκαλείται από ένα μεσαίου μεγέθους νησί, σαν την Κούβα.

Αν και η ανταλλαγή διπλωματικών αντιπροσωπειών μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας μόλις την περασμένη εβδομάδα ύστερα από μισό και πλέον αιώνα, αναμένεται να αλλάξει άρδην και αμέσως την κατάσταση, απομυθοποιώντας δραματικά την Κούβα, η διάκριση των μέχρι τώρα επισκεπτών με βάση το κίνητρο, όπως αναφέρθηκε, είναι σημαντική για τις εμπειρίες και τις αφηγήσεις τους, ύστερα από ένα τέτοιο ταξίδι.

Πολύ περισσότερο εν όψει του γεγονότος, ότι η προοπτική «κουβανοποίησης» της Ελλάδος, όχι μόνο στο πλαίσιο της κυβέρνησης αλλά και άλλων μοχλών του πολιτεύματος (κοινοβούλιο), μέσα στο 2015 αποτέλεσε για πολλούς μήνες ένα άλλο πλάνο. Πλάνο B ή πλάνο C -όπως λέμε Cuba- δεν έχει δα και τόση σημασία. Σημασία έχει να ξεπεράσει η χώρα τον πειρασμό να γίνει Κούβα.

Στην Κούβα, δεν υπάρχουν τράπεζες όπως μπορεί να τις αντιληφθούν στον ελεύθερο κόσμο, ενώ κυκλοφορεί από δεκαετίες τώρα διπλό νόμισμα, το ένα εκ των οποίων –το «μετατρέψιμο πέσος» (CUC convertible peso, dollar, chavito) λόγω του κόστους του να απευθύνεται αποκλειστικά στους ξένους επισκέπτες, και το πέσος (CUP, moneda nacional) να απευθύνεται στην συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών της Κούβας. Που κυριολεκτικά μαρτυρούν κάπου μεταξύ της αίσθησης και της παραίσθησης.

Τι διαφορετικό θα μπορούσε να συμβεί σε μια χώρα, όπου ο μηνιαίος μισθός του εργάτη και του υπαλλήλου δεν υπερβαίνει τα 15 ευρώ, ο μισθός του ιατρού τα 24 ευρώ και όπου η μηνιαία σύνταξη είναι κατά βάση 9 ευρώ. Την ίδια στιγμή οι «τυχεροί» που είναι του συστήματος, κερδίζουν πολύ περισσότερα.

Επίσης δεν επιτρέπεται στους αλλοδαπούς επισκέπτες να έχουν αυθεντικές εμπειρίες, π.χ. να χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς που προορίζονται για τους κουβανούς πολίτες, και τα οποία κατά κανόνα θυμίζουν ταινίες western τα παλιότερα (με κάρα και άλογα) έως το πολύ την δεκαετία του 1960 τα πιο σύγχρονα, και αντίθετα τους επιβάλλεται να κυκλοφορούν αποκλειστικά με ταξί (τις γνωστές λιμουζίνες – αντίκες), ή υπεραστικά λεωφορεία κοντά στα δυτικά πρότυπα με απρόσιτο εισιτήριο για τους ντόπιους (μια διαδρομή π.χ. 100 χλμ αντιστοιχεί περίπου μ’ έναν μηνιαίο μισθό).

Καθώς τέλος –και το κυριότερο– οι επισκέπτες επιλέγουν να καταλύουν σε υπερπολυτελή ξενοδοχεία κρατικών ή καναδικών συμφερόντων, που είναι στην πραγματικότητα «γκέτο», ένα ιδιόμορφο και προκλητικό τουριστικό απαρτχάιντ, και δεν έχουν την ευκαιρία να διαμείνουν μαζί και ανάμεσα στον απλό λαό της Κούβας, σε ενοικιαζόμενα δωμάτια (που επέτρεψε τα τελευταία χρόνια το καθεστώς), ήταν περίπου αναμενόμενο –όχι όμως ακριβώς δικαιολογημένοοι μεν να μην έχουν επισκεφθεί ποτέ την Κούβα των δε. Και να διίστανται οι απόψεις.

Με τους πρώτους, τους ρέκτες της πολυτέλειας και των ανέσεων, να μη έχουν δει στην πραγματικότητα, την αληθινή Κούβα: Μια χώρα όπου οι φλογεροί της κάτοικοι, είναι μελαγχολικοί, δεν τραγουδούν αυθόρμητα για τον έρωτα και την χαρά της ζωής, δεν χαίρονται ακόμη και στην φτώχεια τους όπως συμβαίνει σε όλη την υπόλοιπη Λατινική Αμερική που δεν έχει παρόμοιο καθεστώς. Τραγουδούν για τους τουρίστες και μόνο επί πληρωμή.



ΟΔΟΣ 30.7.2015 | 798


Η υπερεκτίμηση της Κούβας, φαινόμενο ιδιαίτερα έντονο στην Ελλάδα, που ούτως ή άλλως ρέπει σε μύθους, θρύλους σε ήρωες για δική της χρήση αναζητώντας ερείσματα. Παραγνωρίζοντας συστηματικά απλές αλήθειες, όπως το ότι μέσω των προνομιακών σχέσεων της νομενκλατούρας της Κούβας με την Ρωσία και ιδίως τον Καναδά και πολλές άλλες χώρες, «ξεπλένονταν» αμύθητα κέρδη. Οι φτωχοί γίνονταν και έγιναν περισσότεροι και η αληθινή ανθρωπιστική κρίση αντισταθμίζεται από το σύστημα της δημόσιας Υγείας που φαίνεται να έχει καλή φήμη. Και της εκπαίδευσης.

Έτσι η Κούβα, μια υπέροχη χώρα που κατοικείται από ένα εξ ίσου υπέροχο, ζεστό και φιλόξενο, αλλά και ευγενή λαό, ισπανικών, αφρολατινοαμερικάνων καταβολών, με έντονη την ανάμνηση της Ευρώπης, μοιάζει με ένα ηφαίστειο πάθους και ενεργητικότητας που είναι πειθαναγκασμένο σε μια πρωτοφανή αυταρχικότητα και φτώχεια.

Ένα ηφαίστειο που δεν εκτονώνεται για περισσότερα από 55 χρόνια τώρα. Μια χρονική περίοδο που πήγε την Κούβα ένα ολόκληρο αιώνα πίσω. Την ίδια εποχή που το Μαϊάμι λίγο βορειότερα, οι Μπαχάμες και οι Αντίλλες στην ίδια Καραϊβική Θάλασσα, έχουν εξακοντίσει το επίπεδο της ζωής τους.

Οι Κουβάνοι, αποδεκατισμένοι από την καταπίεση, ανέχονται στωϊκά τις αδικίες και τις ανισότητες που γνωρίζουν και βλέπουν μπροστά τους με τους «τυχερούς» του συστήματος, - μια νέα αποικιοκρατία. Οι εικόνες των Ελλήνων να περιμένουν σε ουρές μπροστά στα ATM δεν διαφέρουν σημαντικά στην ουσία τους, από τις ουρές στην Αβάνα μπροστά σε άθλια κρατικά καταστήματα – ψυγεία να πάρουν με το δελτίο ένα κομμάτι κατεψυγμένο κοτόπουλο (όχι κρέας), στους κρατικούς φούρνους και αλλού για να πάρουν ένα –δυο ψωμάκια. Περιμένουν υπομονετικά, χωρίς διαμαρτυρίες, σε μια κατάσταση που διαρκεί πολλές δεκαετίες και δεν οδηγεί πουθενά, εκτός από την πλήρη καταστροφή.

Παρασυρμένη σε μια ουτοπία που τα αντίστοιχά της στην Ευρώπη (την Αλβανία άλλοτε) ή τον υπόλοιπο κόσμο (Βόρειο Κορέα), ή έχουν ήδη καταργηθεί, ή είναι πολιτιστικά απόμακρα στον Δυτικό Κόσμο και δεν απασχολούν, η Κούβα, χώρα με μεγάλη και ένδοξη ιστορία, ανεπτυγμένο φιλελληνισμό, υπέροχες θάλασσες και ενδοχώρα, γεμάτη πόλεις με καταπληκτικά μνημεία που καταρρέουν μπροστά στα μάτια σου, ενέπνευσε με τον λάθος τρόπο τους Έλληνες. Οι οποίοι ακόμη και το ταπεραμέντο της Λατινικής Αμερικής το ερμηνεύουν με λάθος τρόπο.

Αυτό δεν εκπλήσσει αν αναλογισθεί κάποιος, ότι τους Έλληνες εμπνέουν γενικά και συνήθως ακατάλληλοι άνθρωποι, τύπου Χουσεΐν, Καντάφι, Μιλόσεβιτς και κάθε άλλος, που βαφτίζει «ανυπακοή» και «επανάσταση» τον προσωπικό του πλούτο, στην υγεία των κορόϊδων.



ΟΔΟΣ 30.7.2015 | 798


Σε αυτή την μεγαλόνησο της Καραϊβικής, που μοιραία υπήρξε απόβλητη της πραγματικότητας για περισσότερο από μισό αιώνα, βιώνοντας ως δήθεν ιδεολογία την ουτοπία και τον μηδενισμό για τους πολλούς – για να ζουν πλουσιοπάροχα οι λίγοι εκλεκτοί του καθεστώτος.

Σε αυτόν τον υπέροχο τροπικό τόπο, που επί δεκαετίες εμπνέει Έλληνες και κάθε άλλο επαναστάτη, με ή χωρίς αιτία, και μάλιστα με τραγικό τρόπο για ένα καλύτερο και δικαιότερο κόσμο, είναι αφιερωμένο το ετήσιο φύλλο του φετινού Αυγούστου.

Μιας και όσο ποτέ άλλοτε η Ελλάδα πλησίασε την Κούβα –και μάλιστα σε μια εποχή που η δεύτερη ανοίγεται, και δυστυχώς αναμένεται να παραδοθεί ανεξέλεγκτα στον κόσμο– καταμεσής ενός πολύ ζεστού καλοκαιριού που συνοδεύεται από αισθητή υγρασία, ίσως να μην υπήρχε καλύτερη ευκαιρία για την παρουσίαση της ποίησης της Κούβας.

Μιας χώρας που επέλεξε να ζήσει ο Χέμινγουέϊ και αναδείχθηκε σε ιερό τόπο για τους επαναστάτες όλου του κόσμου, για πολλές-πολλές δεκαετίες. Ώσπου κάποιοι άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι οι υπομονετικοί Κουβανοί τραγουδούν και χορεύουν πολύ λιγότερο από κάθε άλλο λατινοαμερικάνικο λαό, ή ότι τέλος πάντων όταν συμβαίνει, γίνεται για το χρήμα, την ταρίφα του τουρίστα. Όπου άνθρωποι λιμοκτονούν. Και όπου εμπορευματοποιήθηκε τόσο πολύ ο Τσε, ώστε όλα αυτά να τραυματίζουν κάθε ρομαντισμό στην σκέψη μόνο της επαναστατικής ιδεολογίας.

Η ποίηση που επιλέχθηκε, είναι ενδεικτική και αντιπροσωπευτική, και συνοδεύεται από φωτογραφίες χαρακτηριστικά στιγμιότυπα μιας χώρας που ευτυχώς ή όχι, ζει τους τελευταίους μήνες του θρύλου της.

Η ΟΔΟΣ εύχεται καλή ανάγνωση και καλό καλοκαίρι.



Σημ. Τα ποιήματα είναι διαθέσιμα μόνο στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας.



ΟΔΟΣ 30.7.2015 | 798


La Bayamesa (Λα Μπαγιαμέσα)
El Himno de Bayamo, ο εθνικός ύμνος της Κούβας  

Al combate, corred, Bayameses,
Que la Patria os contempla orgullosa;
No temáis una muerte gloriosa,
Que morir por la Patria es vivir.
En cadenas vivir, es vivir
En afrenta y oprobio sumido;
Del clarín escuchad el sonido;
¡A las armas, valientes, corred!
Σπεύσατε στη μάχη, άνδρες του Μπαγιάμο,
γιατί η Πατρίδα σας αγναντεύει με περηφάνια.
Μη φοβάστε έναν ένδοξο θάνατο,
γιατί το να πεθαίνεις για την πατρίδα σημαίνει να ζεις.
Το να ζεις δεμένος σε αλυσίδες
σημαίνει να ζεις ντροπιασμένος κι ατιμωμένος.
Ακούστε τις σάλπιγγες που καλούν
Στα άρματα, γενναίοι άνδρες, εμπρός!


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 30 Ιουλίου 2015, αρ. φύλλου 798




Αφιερώματα Αυγούστου της ΟΔΟΥ


1999 «Palatina»
(Αρχαία ελληνική ποίηση)

2000 «Shall i compere thee to a summer´s day?»
(Σοννέτα του Σαίξπηρ)

2001 «Λησμονημένου Αυγούστου κρίνοι»
(Αποκηρυγμένα ποιήματα του Κων/νου Καβάφη)

2002 «Της μιας στιγμής καλοκαιριού»
(Whitman, Elyard, Holderlin, Ρίλκε, Blake, Lane, Young)

2003 «Μεθυστική ζέστη του καλοκαιριού»
(Wallace Stevens)

2003  «Της ηδονής μια νύχτα, ή ένα πρωΐ της φεγγερό» (β’ εξώφυλλο)
(2003: Έτος Καφάβη)

2004 «Ολυμπιόνικοι»
(Πίνδαρος -Athens 2004)

2005 «-Quoi? - L´ Eternite»
(Αρθούρος Ρεμπώ)

2006 «Πασίχαρα τα πλοία»
(Φεντερίκ Χέντερλιν)

2007 «[universe me]»
(ποίηση από τα blogs)

2008 «Κίνα»
(Κινέζικη ποίηση ολυμπιακοί αγώνες)

2009 «Όσο κρατάει ο Αύγουστος»
(Καστοριανοί εκφραστές κ.ά. )

2010 «Afrιca»
(Αφρικανική ποίηση - Mudial 2010)

2011 «GR- Argentina»
(Αργεντινοί ποιητές-κρίση)

2012 «ρ’ - Εκατόν»
(100 χρόνια από την απελευθέρωση, Καστοριανοί ποιητές)

2013 «Αραβική Άνοιξη»
(Άραβες ποιητές)

2014 «brasilidade»
(Βραζιλιάνικη ποίηση)



* * *



Περί Κούβας:

9 σχόλια:

  1. Ανώνυμος22/12/15

    Σήμερα οι σχέσεις Κούβας και ΗΠΑ αναθερμάνθηκαν και ανοίγουν τα σύνορα... Σύντομα η τριτοκοσμική Κούβα θα είναι παρελθόν.
    Εμείς θα γίνουμε Κούβα, έτσι όπως πάμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος29/11/16


    Hasta Siempre Comandante!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ανώνυμος29/11/16

    Κατηγορούν τον Τσίπρα που θα πάει στη κηδεία του Κάστρο.
    Γιατί ο Γλέζος καλύτερος ήταν:
    https://www.youtube.com/watch?v=rXxDni0vwZQ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ανώνυμος29/11/16

    Ελευθερία:
    https://www.youtube.com/watch?v=r7OiXLGT1RA

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ανώνυμος30/11/16

    #4
    Αν το να πανηγυρίζει κανείς για τον θάνατο ενός ανθρώπου εσύ το λες "ελευθερία"... εγώ το λέω παράνοια.
    Μήπως είσαι υπέρ της θανατικής ποινής, της ευθανασίας ή των εκτελέσεων;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ανώνυμος30/11/16

    @5
    Θα έλεγες τα ίδια, για το Τσαουσέσκου, το Σαντάμ Χουσείν, τον Καντάφι, το Στάλιν, ή το Χίτλερ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ανώνυμος1/12/16

    @ 4 & 6
    Φίλε τι ψάχνεις; Εδώ πανηγύριζαν οι Αριστεροί, βολεμένοι, Έλληνες, που έκαψαν ζωντανούς τους εργαζόμενους, επειδή δούλευαν, και δεν απεργούσαν!!!
    Σταλινελλάδα! Σταλινελλάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανώνυμος2/12/16

    #6
    Γιατί πας τόσο μακριά; Γιατί δε ρωτάς τί θα έκανα (και όχι τί θα έλεγα) αν πέθαινες εσύ ή άλλος;

    #5

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Τ' ακούσαμε κι αυτό!11/12/16

    Οι καταλήψεις κάνουν τους μαθητές άσχετους; Γι' αυτό και νομίζουν πως Μυτιλήνη και Λέσβος είναι δύο διαφορετικά νησιά. Και χτες ακούσαμε και το άλλο από τα ίδια χείλη, αυτά του πρωθυπουργού: ότι η ιστορία του ψεύτη βοσκού είναι παροιμία!Προσθέστε την λοιπόν στη συλλογή των παροιμιών σας κι εσείς για να κάνετε εντύπωση...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ