27.4.15

ΣΟΝΙΑΣ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ-ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ: Ζώντας στη χώρα των θορύβων και της βαβούρας…


ΟΔΟΣ 4.12.2014 | 767


Ήταν πριν από έξι χρόνια όταν ένα δημοτικό σχολείο της Αθήνας κλήθηκε να πληρώσει ένα βαρβάτο πρόστιμο, 80.000 ευρώ, γιατί οχτώ γείτονες το έστειλαν στο δικαστήριο για πρόκληση ηχορρύπανσης! Μέχρις εδώ έφτανε η ενημέρωσή μας από τις εφημερίδες, οπότε δε μάθαμε ποτέ τι αποφάσισε το Εφετείο όπου κατέφυγε το σχολείο για να βρει το δίκιο του. Η είδηση όμως έθετε ένα πρόβλημα, αυτό του ανεπιθύμητου θορύβου, ο οποίος υπονοούνταν στην πρόσφατη είδηση πως πληθαίνουν τα ξενοδοχεία που αποκλείουν τους πελάτες που διαθέτουν… παιδιά! Και πληθαίνουν ασφαλώς και οι άνθρωποι που δεν αντέχουν τον θόρυβο και ίσως και όσους τον προκαλούν. Ακόμη κι αν πρόκειται για τα κατά τ’ άλλα αξιαγάπητα παιδιά…

Χρόνια τώρα η όμορφη πατρίδα μας έχει μετατραπεί σε πατρίδα του θορύβου και της ηχορρύπανσης. Χρόνια τώρα διαβάζουμε ρεπορτάζ με τίτλους που τα λένε όλα: τίτλους σχετικούς με την εξοντωτική ηχορρύπανση που προκαλούν τα αεροπλάνα και τα αεροδρόμια, αλλά και σχετικούς με την ηχορρύπανση στις μεγάλες πόλεις, που επίσης εξοντώνει τους κατοίκους τους. Κι είναι αλήθεια πως κάθε τέτοιου περιεχομένου δημοσίευμα δεν παραλείπει να αναφερθεί και στις βλαβερές συνέπειες αυτής της μορφής ρύπανσης, που ανήκει στους πιο ύπουλους εχθρούς της ανθρώπινης (και όχι μόνο αυτής) υγείας: ακουστικές βλάβες, διαταραχές του ύπνου και της επικοινωνίας, άγχος, υπέρταση, καρδιαγγειακές διαταραχές, κόπωση, απώλεια συγκέντρωσης και μνήμης, νευρικότητα, επιθετικότητα, ακόμη και μαθησιακές δυσκολίες είναι μερικές από τις επιπτώσεις της έκθεσης ενός ατόμου σε υπερβολικά επίπεδα θορύβου.

Και μπορεί οι ειδικοί να θεωρούν ως βασική αιτία του «αστικού» θορύβου τους δρόμους- φέρτε στον νου σας τα συχνά αδικαιολόγητα κορναρίσματα, τα φρεναρίσματα, τα μαρσαρίσματα -, όμως εμείς, αυτόματα, στο πρώτο άκουσμα του θέματος που μας απασχολεί, φέρνουμε στον νου μας την ένταση στις μουσικές που ακούμε στα διάφορα μαγαζιά, όχι μόνο αυτά όπου πάμε κυρίως για ν’ ακούσουμε μουσική, αλλά κι εκείνα όπου υποτίθεται πως πηγαίνουμε για να επικοινωνήσουμε, με το ίδιο πάντοτε πρόσχημα, έναν καφέ… Και μπορεί να εξακολουθεί να είναι πολύ όμορφη η ελληνική συνήθεια –και ανάγκη- της επικοινωνίας, αλλά το ερώτημα που απασχολεί πολλούς είναι τι δυνατότητα για επικοινωνία μας εξασφαλίζει ένας χώρος όπου η επικοινωνία γίνεται μετ’ εμποδίων εξαιτίας της έντασης της μουσικής, που για να φέρνει τους ανθρώπους κοντά είναι πλασμένη, όχι να τους απομακρύνει…

Όλα αυτά ξύπνησαν μέσα μου στο άκουσμα, μετά από χρόνια, ενός γυναικείου ονόματος που ανήκει στην ομάδα των ονομάτων που με κάποιο ιδανικό είναι ταυτισμένο το καθένα: Αγάπη, Σοφία, Ελπίδα, Πίστη, Ελευθερία, Γαλήνη,… Το τελευταίο από τα παραπάνω ονόματα το συνάντησα πρόσφατα και αναρωτήθηκα πού να κρύβεται τελικά η γαλήνη, που δείχνει εξαφανισμένη όχι μόνο από τις ζωές μας, μα κι από μέσα μας…
Κ
ι είναι η εξαφάνιση της εσωτερικής γαλήνης αυτή που θα ‘πρεπε να μας ανησυχεί περισσότερο. Γιατί η εσωτερική γαλήνη γεννά και την εξωτερική, αλλά κι επειδή αυτή, όταν υπάρχει, φέρνει και τη μέσα μας ισορροπία, που θα ‘πρεπε να ‘ναι το ζητούμενο όλων. Κι αν είναι πολλοί αυτοί που έχουν συνειδητοποιήσει πως αυτό είναι το ζητούμενο για τον καθένα μας, δε νομίζω ότι είναι πολλοί που το ξέρουν πως ο δρόμος για την ισορροπία ίσως και να ‘ναι μονόδρομος που περνάει μέσ’ από τη γαλήνη. Ίσως…

Αλλά πώς; Πώς τολμάει κανείς και μιλάει για γαλήνη και άλλες ήσυχες καταστάσεις σε μια χώρα όπου κυριαρχούν οι άδειοι τενεκέδες, αυτοί που κάνουν πολύ περισσότερη φασαρία από τους γεμάτους; Και πώς να κάνει κανείς νύξη για ησυχία σ’ έναν τόπο όπου ο θόρυβος δείχνει να είναι σκοπός κι όχι μονάχα μέσον; Και μιλάμε για τον θόρυβο κυριολεκτικά και μεταφορικά. Για τον «κυριολεκτικό» θόρυβο, αρκεί να φέρει κανείς στον νου του τους τύπους που μιλάνε φωναχτά στο κινητό τους, αδιαφορώντας αν κάνουν κοινωνούς των λεγομένων τους τους άγνωστους γύρω τους, αρκεί να θυμηθούμε αυτούς που διασχίζουν τους δρόμους με ανοιχτό το παράθυρο του αυτοκινήτου τους και τη μουσική –κακής ποιότητας κατά κανόνα- στη διαπασών, αρκεί ακόμη να σκεφτούμε όλους αυτούς –ίσως κι εμάς τους ίδιους- που μιλάνε φωναχτά σε δημόσιο χώρο που μοιράζονται πολλοί,… Αρκεί επίσης να αναλογιστεί κανείς πόσες φορές υπέφερε προσπαθώντας να παρακολουθήσει συζήτηση μεταξύ πολιτικών, αλλά δεν τα κατάφερε, γιατί υπάρχει πάντα ένας τουλάχιστον «συζητητής» που φωνάζει περισσότερο από τους άλλους, προσπαθώντας ολοφάνερα να πείσει με την ένταση της φωνής του κι όχι με τα επιχειρήματά του (κι η έλλειψη επιχειρημάτων είναι ένα άλλο τεράστιο θέμα και αυτή η έλλειψη είναι η αιτία που ανεβάζει την ένταση κι όχι κάτι άλλο)…

Μα και κάτι ακόμα: πώς γίνεται να μιλάει κανείς για τον θόρυβο και να μη βρίσκει, εμβαθύνοντας στο θέμα, την τεράστια σχέση που αυτός έχει με τη μανία για επίδειξη που κυριαρχεί στους πολλούς εδώ και χρόνια; Γιατί και ο θόρυβος υπάρχει για να καλύπτει το εσωτερικό μας κενό και με τον θόρυβο τραβάμε την προσοχή των γύρω μας επάνω μας κι όχι μέσα μας, όπως ακριβώς γινόταν κι εξακολουθεί ακόμα να γίνεται με τα εντυπωσιακά σπίτια, τα αυτοκίνητα, αλλά και τα ρούχα, τα παπούτσια μας, που κάνουν τον άλλον να προσέχει το «έχειν» μας αντί για το «είναι» μας, ξεγελώντας όχι μονάχα τους άλλους, μα και τον ίδιο τον εαυτό μας πως τάχα είμαστε –ενώ μόνο έχουμε- κάτι ακριβό κι άρα σπουδαίο…

Ας μην αναρωτιόμαστε λοιπόν γιατί μες στις σχολικές τάξεις ζει και βασιλεύει ο θόρυβος. Τα παιδιά μας δε φταίνε, απλώς αντιγράφουν εμάς τους μεγάλους που πρότυπα θορύβου είμαστε γι’ αυτά, μα και άλλα πρότυπα που μόνο θετικά δεν είναι…

«Ο ήχος της σιωπής είναι πλέον μια θολή ανάμνηση, όπως και η συγκέντρωση της προσοχής σε ένα μόνο πράγμα ή πρόσωπο κάθε φορά. Μισόν αιώνα πριν ο Ελβετός φιλόσοφος Μαξ Πικάρ είχε προειδοποιήσει πως τίποτα δεν έχει αλλάξει τόσο τη φύση του ανθρώπου όσο η απώλεια της σιωπής, η οποία κάποτε ήταν φυσική σαν τον ουρανό και τον αέρα», έγραφαν πριν από τρία χρόνια οι New York Times σε άρθρο με τον εύγλωττο τίτλο «Ο πολύτιμος ήχος της σιωπής» και στη συνέχεια: «Η στοχευμένη προσοχή θα είναι το αγαθό που θα λείπει περισσότερο στη μελλοντική ζωή. Θα νομίζεις ότι δεν χάνεις τίποτα, αλλά πιθανότατα θα τα χάνεις όλα».

Το έλεγε κι εξακολουθεί να το λέει (ποιος το ακούει όμως;) η σοφή μας παροιμία, πως η σιωπή είναι χρυσός, κι ο σοφός λαός μας ίσως όταν το πρωτοείπε να είχε κατά νου εκείνες τις ήσυχες στιγμές όπου φαίνεται ότι ο νους αδρανεί, αλλά στην πραγματικότητα συνθέτει και ονειροπολεί, βάζοντας τα θεμέλια για ένα αύριο τόσο καρποφόρο όσο δε φανταζόσουν ούτε συ ο ίδιος…

Και καλά όλα αυτά, αλλά πώς θα μπορούσαν να ισχύσουν και να εφαρμοστούν σε μια χώρα όπου με τη μοναξιά ταυτίζεται η μοναχικότητα που χρειάζεται και επιζητεί ακόμη κι ένας δημιουργός με το χάρισμα να μετατρέπει τον χρόνο σε χρυσάφι, αντί να κάνει τον χρόνο του σκόνη, όπως οι περισσότεροι γύρω του; Πώς θα μπορούσαν να ισχύσουν στην Ελλάδα μας, όπου «όλες οι μονήρεις δραστηριότητες είναι εξωτικές και καταδιώκονται και όπου ο θόρυβος είναι ένα καλοδεχούμενο ηχητικό παραπέτασμα, που ίσως και να καλύπτει την απουσία της σκέψης», όπως πολύ πετυχημένα γράφει η συγγραφέας Αμάντα Μιχαλοπούλου σε άρθρο της που έτσι κλείνει:
«Η δημοκρατία του θορύβου είναι ανελέητη. Είναι ίσως η μόνη δημοκρατία που ισχύει πράγματι για όλους, χωρίς διακρίσεις», τι κρίμα για όλους μας χωρίς διακρίσεις!...


ΥΓ: Κάποτε ένας μοναχός βρέθηκε στην όχθη μιας λίμνης όπως η Ορεστιάδα. Ακούγοντας τον ήχο που έκανε το ελαφρό αεράκι που φυσούσε ανάμεσα στα καλάμια, ο μοναχός έπεσε τρομαγμένος στα γόνατα και «Χριστέ μου, σεισμός» είπε . Τόσο πολύ συνηθισμένος στην ησυχία ήτανε…

Την ιστορία αυτή από το Γεροντικό μάς την είπε ο Αγαπημένος μου Δάσκαλος κ. Κ. Δεληκωσταντής και με εντυπωσιάζει πάντοτε όσο και την πρώτη φορά που την άκουσα.

Αφιερώνεται στη μνήμη ενός ξεχωριστού Έλληνα από την Περικοπή, του Αριστοτέλη Βρίτσιου, Ομότιμου Καθηγητή Ιατρικής του ΑΠΘ και Προέδρου του Ινστιτούτου «Αριστοτέλης», που έφυγε από κοντά μας πριν από λίγες μέρες. 


Δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 4 Δεκεμβρίου 2014, αρ. φύλλου 767


Επιλογή σχετικών αναρτήσεων:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ