11.2.11

ΣΠΥΡΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ: Μήπως κι’ εγώ δεν είμαι τελικά Καστοριανός;

Αποφάσισα να απολαύσω την παρέλαση των καρναβαλιών (διότι παρέλασα κι’ εγώ) σε επανάληψη σε τοπικό κανάλι, παρέα με την 80χρονη γιαγιά μου.
Η αντίδρασή της ήταν έντονη από την αρχή, "τι να δεις βρε παιδί μου… άλλαξε κανάλι". Δεν την άκουσα και συνέχισα να βλέπω, διαπιστώνοντας τελικά πως και εγώ, ήθελα τα επόμενα μόλις λεπτά να κλείσω την τηλεόραση.
Αποφάσισα να μην το κάνω και να αντέξω το... "υπερθέαμα". Φθηνό καμπαρέ κακόφημου δρόμου, παρουσιάστριες με ζαρτιέρες που με την πρώτη ευκαιρία έδειχναν τα "κάλλη" τους, χαριεντίζονταν με δημόσια (πολιτικά) πρόσωπα… και με… "πανέξυπνο τρόπο" ρωτούσαν διάφορες αηδίες τους συμμετέχοντες στην παρέλαση. Ήταν οι ίδιες που την προηγούμενη μέρα ρώτησαν την μητέρα μου:
-Από πού είσαστε;
-Από το Απόζαρι.
-Είναι η πρώτη φορά που έρχεστε στην Καστοριά;
Απαντάει με πιο δυνατή φωνή η μητέρα μου πιστεύοντας ότι δεν άκουσε:
-Από το ΑΠΟΖΑΡΙ!
Η παρουσιάστρια τον χαβά της…
-Α! γι’ αυτό έχουμε φέτος τόσο πολύ κόσμο...!!!
Παρουσιαστής, δίχως αναστολές χρησιμοποιώντας χυδαίο λόγο, αισθανόταν ο τέλειος εκπρόσωπος του Καστοριανού Καρναβαλιού. Βρισιές... ομοιώματα πέους... γλειφιτζούρια και η παράκληση της γιαγιάς μου…  "μα σου είπα βρε παιδί μου… άλλαξε κανάλι, ντρέπομαι για την κατάντια του καρναβαλιού μας". Είχα φτάσει και ο ίδιος σε σημείο μη ανοχής του "υπερθεάματος" και έκλεισα την τηλεόραση.

Βρήκε λοιπόν την ευκαιρία η γιαγιά και ξεκίνησε να μου διηγείται, περιγράφοντας το παλιό καρναβάλι, το οποίο βέβαια γνώριζα πολύ καλά γιατί χρόνια τώρα μου το διηγούνται, γιαγιάδες, γονείς, συγγενείς.
Αχ…. εκείνη η μέρα του Αϊ Γιαννιού…. φτιασιδωνόμασταν, ανάποδα τους τζουμπέδες και τις μηλόγουνες, μαντήλια, φλουριά, φορέματα πολύχρωμα, Κοζάκοι, Ρώσσοι με μαύρα αστραγάν καπέλα, σπαθιά… με τα όργανα πηγαίναμε από σπίτι σε σπίτι… Ανοιχτές οι πόρτες, κεράσματα και πειράγματα εκεί που είχαν Γιάννη, γλέντι και χαρά. Περνούσαμε χωρίς κάτι ιδιαίτερο, όμορφα και ποιοτικά!

Η παρέλαση δεν υπήρχε από πάντα, αλλά την καλοδεχτήκαμε. Άρεσε στους Καστοριανούς και οι συμμετέχοντες προσπαθούσαν να δώσουν μια νέα άποψη και πνοή στο παραδοσιακό καρναβάλι.
Βασίλισσες, γκέισες, ναυτάκια, ιππότες, περίτεχνες μάσκες φερμένες από το εξωτερικό, φανταχτερά υφάσματα, φόβια προσωπεία μαγισσών και αρκετή φαντασία, κυλούσαν στην Μητροπόλεως χωρίς προβλήματα και με οδηγό τους το κέφι, κατέληγαν στο Ντολτσό για το τελικό ξεφάντωμα.

Η παρέλαση από την αρχή της δημιουργίας της ήταν ΘΕΑΜΑ και όχι... ΠΑΡΑΔΟΣΗ.

«Παράδοση» σκέφτηκα... και άφησα την γιαγιά μου στην πολυθρόνα να σκέφτεται τα χρόνια και τα καρναβάλια που πέρασαν….
Τι να σημαίνει πια αυτή η λέξη, και πόση σημασία μπορεί να έχει πια; Ποιος και πόσο μπορεί να την επαναπροσδιορίσει;
Λιγάκι δύσκολο αν δεν βρεθούν οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις.
Παράδοση βαφτίστηκαν πια πολλά σ’ αυτή την πόλη.

Νέο έθιμο με βαθιές ρίζες φαίνεται να πιστεύεται πως είναι οι "γουρουνοχαρές"!
Γουρουνοχαρές σε νότια και βόρεια παραλία, με αποκορύφωμα την γουρουνοχαρά του Δήμου Καστοριάς, με πολλά δημόσια πρόσωπα, αλλά και απλούς πολίτες.

Θα τους βόλευε αν η γουρουνοχαρά ήταν έθιμο της πόλης…Αλλά θα τους στεναχωρήσω και θα τους χαλάσω το όνειρο, γιατί οι γουρονοχαρές γίνονταν στα χωριά.

Είναι δυνατόν μια μάζωξη με σουβλάκια και όργανα να ονομάζεται γουρουνοχαρά; Ευτυχώς υπάρχουν 80χρονες Καστοριανές αρχόντισσες, αλλά και απόγονοι αυτών, που μπορούν και θα το κάνουν λέγοντας και γράφοντας αλήθειες, που ακόμη δεν χάνονται.

-Πανηγύρι (βλέπε Άργος Ορεστικό), μήπως μπερδεύτηκαν;
Στήθηκε στην πλατεία Δαβάκη. Κανένα σχόλιο από κανέναν.

Πέρυσι θυμάμαι τα ίδια έγραφε σε άρθρο της στην ΟΔΟ η Μερόπη Σωτηροπούλου-Μάγγελ.

Βωμολοχίες και αηδιαστική σάτυρα από πολλούς, ομοιώματα πέους που θυμίζουν παραδοσιακά δρώμενα Τυρνάβου και Κοζάνης.

Κρατήστε όλοι ένα από αυτά, φορέστε κισσούς και μόνο κισσούς, τίποτα άλλο νεωτερίστικο και ανανεωτικό και θα είστε κατευθείαν μέσα στην παράδοση.

Όσο για την διακόσμηση της πόλης νομίζω πως της άξιζαν τα πολύχρωμα-γυαλιστερά χαρτιά περιτυλίγματος ζαχαροπλαστείου, ή και για ακόμα μια φορά βαριά σατέν, πολύχρωμα, με διόνυσους στο κέντρο. Άντε και μερικοί φιόγκοι από λαδόκολλα και αντί για φιγούρες, σουβλάκια, γουρούνια και φαλλικά κρεμαστά γλειφιτζούρια.

Προς τι το λευκό, το μίνιμαλ, η εικαστική έκφραση; Δεν υπάρχει το λευκό, δεν είναι παραδοσιακό! Δεν ξέρω αν υπάρχουν παραδοσιακά χρώματα. Μήπως μπορεί να μας πει κανείς ποια είναι;

Μήπως οι γιαγιάδες μας όταν φορούσαν πούπουλα στα όμορφα καρναβαλίστικα καπέλα τους, μήπως όταν έντυναν στα λευκά έναν άντρα κάνοντάς τον νύφη και βάδιζαν με τους ρυθμούς της Νέτας του Φασούλα που δεν την χορεύουμε πλέον, δεν ήταν τελικά Καστοριανοί;

Μήπως η ζωγράφος που συνέβαλε με σύμμαχο το λευκό, έχει αχρωματοψία, θέλει άσχημη την πόλη της, μισεί το χρώμα και το καρναβάλι;

Μήπως και η γιαγιά μου δεν ξέρει από παράδοση; Μήπως κι’ εγώ δεν είμαι τελικά Καστοριανός;



Υ.Γ. Μία από τους φιλοξενούμενους μου στα Καρναβάλια, κριτικός τέχνης και ιδιοκτήτρια ονομαστής γκαλερί στην Αθήνα, εκφράζοντας την άποψη της για τον στολισμό, μου είπε πως τον θεώρησε άκρως καλλιτεχνικό. "Το Καρναβάλι από μόνο του είναι πολύχρωμο. Η κατάλευκη διακόσμηση δίνει άπειρα περιθώρια μαγείας, ομορφιάς και δημιουργικότητας για το μέλλον".


Σχετικά άρθρα:

 -ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν (Α. Μπούτη)
-ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν (Γ. Τσάμης)
-ΟΔΟΣ: ΡΙΟ ντε Τζανέϊρο & ΚΑΣΤΟ-ΡΙΟ του Ιανουαρίου
-ΟΔΟΣ: Θύμα της «παραδοσιακότητας»
-Λόγος &Αντίλογος (Α. Πηχιών)
-ΟΔΟΣ: Γιορτές
-Το καστοριανό καρναβάλι που χάθηκε (ηχογράφηση του 1930)  
-Καρναβάλι 1968 (βίντεο) | α΄μέρος
-ΟΔΟΣ: Το δις...
-ΟΔΟΣ:...να κάνει πιο απολαυστική, πιο λαμπερή και πιο αισιόδοξη την ζωή μας
-ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ έγραψαν
-ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Καστοριανό Καρναβάλι
-Καστοριανό Καρναβάλι
-ΜΕΡΟΠΗΣ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΓΓΕΛ: Καρναβάλι. (Ήμήπως ραγκουτσάρια και πανηγύρια;)
-ΟΔΟΣ: Μία άλλη Καστοριά 
-ΟΔΟΣ: Πολιτιστική εσωστρέφεια  
-ΚΑΣΤΟ-ΡΙΟ
-Καστοριανό καρναβάλι 2011 -φωτό- [α] 
-Καστοριανό καρναβάλι 2011 -φωτό- [β]
-Καστοριανό καρναβάλι 2010 -φωτό- [α] 
-Καστοριανό καρναβάλι 2010 -φωτό- [β]
-Καρναβάλια Καστοριάς
-Καρναβάλια Ιανουαρίου 2012


3 σχόλια:

  1. Ανώνυμος15/2/11

    Συγχαρητήρια κ. Αναγνώστου. Επιτέλους, οι Καστοριανοί πρέπει να αρχίσουμε να αντιστεκόμαστε, σε αυτόν τον κατήφορο που πήραν τα καρναβάλια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανώνυμος15/2/11

    Μπράβο Σπύρο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ