ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΝΟΥ: Ισχυρά ρεύματα

Το θέμα ήταν για άλλη μία φορά το Τμήμα Αρχιτεκτονικής και τα προβλήματα της ίδρυσης και λειτουργίας του. Χώρος, η αίθουσα συνεδριάσεων του Νομαρχιακού Συμβουλίου. Προσκεκλημένοι οι πάντες σε μία ανοιχτή συζήτηση. Η πρωτοβουλία (και τα συγχαρητήρια για την ανάληψή της) ανήκει στον βουλευτή της αντιπολίτευσης κ. Τζηκαλάγια. Παρόντες όλοι, πλην του Προέδρου της Βουλής.

Οι τοποθετήσεις ήταν οι αναμενόμενες. Η επιλογή χροιάς, ωστόσο, προσέδωσε ένα κάποιο ενδιαφέρον. Επικοινωνιακή και αντιπολιτευτική για τον βουλευτή. Συναισθηματική και συναινετική για τον απερχόμενο Δήμαρχο Καστοριάς. Στρογγυλεμένη και γενικόλογη για τον νέο Δήμαρχο. Λιτή για τον Αντιπεριφερειάρχη. Επιθετικά αμυντική και ομολογουμένως χαρισματικής απόδοσης για τον πρόεδρο της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ. Αυτές συγκράτησα. Μίλησαν κι’άλλοι πολλοί. Ως συνήθως…

«Θα συμφωνήσουμε όλοι ότι δεν υπάρχει κανένας λογικός πολίτης που αγαπά την Καστοριά και δεν επιθυμεί την ίδρυση του Τμήματος Αρχιτεκτονικής», ανέφεραν όλοι ανεξαιρέτως οι ομιλητές στις τοποθετήσεις τους. Προσωπικά, έχω μία αλλεργία στις βεβαιότητες. Ας συμφωνήσουν όλοι. Εγώ διαφωνώ με την άποψη «ταμπού» που θεωρεί την επιλογή της Αρχιτεκτονικής ως ιδανική για την ίδρυση Πανεπιστημιακού Τμήματος. Θα προσπαθήσω να αποδείξω ότι δεν είμαι ούτε παράλογος, ούτε εχθρός της Καστοριάς.

Τα επιχειρήματα υπέρ της ίδρυσης είναι γνωστά. Το Τμήμα Αρχιτεκτονικής θα δώσει τη δυνατότητα «ανάδειξης της πολιτιστικής μα κληρονομιάς». Θα δώσει «πνοή στην ανάπτυξη». «Θα τονώσει την τοπική οικονομία». «Θα αναβαθμίσει το μορφωτικό επίπεδο». Τα παράπονα είναι εξίσου γνωστά και τετριμμένα. «Τη δικαιούμαστε». «Μας την στερούν». «Την χάνουμε μαλώνοντας μεταξύ μας». «Καθυστερούμε…».

Ξεκινώντας με την περίφημη πολιτιστική μας κληρονομιά, ομολογώ ότι αδυνατώ να κατανοήσω γιατί είναι απαραίτητο ένα Τμήμα Αρχιτεκτονικής προκειμένου αυτή να καταγραφεί και να αναδειχθεί. Γιατί δεν επαρκεί μία συντονισμένη προσπάθεια, ιστορικών, λαογράφων, κοινωνιολόγων και λοιπών ειδικών (και μη) για την καταγραφή της; Όσον αφορά την ανάδειξή της, γιατί δεν επαρκεί η δημιουργία ενός δευτεροβάθμιου οργάνου, όπως μιας ένωσης πολιτιστικών φορέων του Νομού (βλέπε Κοζάνη, Δράμα, Έβρο, Θεσσαλονίκη κ.λ.π.), η οποία θα έχει αυτόν ακριβώς τον καταστατικό σκοπό; Γιατί το θέμα της διάσωσης των αρχοντικών της πόλης δεν αντιμετωπίζεται απλά ως θέμα μιας ρεαλιστικής πολεοδομικής αναθεώρησης σε νομοθετικό επίπεδο, με παράλληλα μέτρα οικονομικής στήριξης από την πολιτεία; (κεντρική κυβέρνηση και αυτοδιοίκηση). Αν υπάρξουν οι πόροι και εκλογικευθεί και εκσυγχρονισθεί η νομοθεσία, γιατί δεν μπορούν να διασωθούν τα αρχοντικά και τα πάσης φύσεως μνημεία; Όσον αφορά την επίβλεψη και τον συντονισμό, γιατί δεν επαρκεί η τεχνογνωσία και η εμπειρία των υφιστάμενων φορέων (εφορείες αρχαιοτήτων, ομάδες προγραμματικών συμβάσεων δήμου κλπ); Αν όντως δεν επαρκούν αυτοί, γιατί είναι τόσο δύσκολο να εκπονηθούν μελέτες τις οποίες θα συντονίσουν φορείς με εμπειρία και άποψη επί του αντικειμένου, όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο; Το παράρτημα του ΤΕΕ της Καστοριάς έχει αποδείξει εμπράκτως ότι επιθυμεί και μπορεί να αναλάβει τέτοιο ρόλο. Τους δε εξειδικευμένους τεχνίτες που απαιτούνται για τα αναστηλωτικά έργα και τα λοιπά έργα συντήρησης, θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν οι δομές της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΙΕΚ, ΟΑΕΔ), κάνοντας πράξη τη σύνδεση του προγράμματος σπουδών τους με τις ανάγκες της τοπικής οικονομίας.

Αδυνατώ να κατανοήσω επίσης, τι είναι αυτό που πείθει ότι, δεδομένης πλέον της ίδρυσης του Τμήματος Αρχιτεκτονικής των Ιωαννίνων, η πολιτεία θα συναινέσει στην ίδρυση ενός ακόμη Τμήματος με το ίδιο αντικείμενο στην Καστοριά; Σε απόσταση 500 χιλιομέτρων επί της Εγνατίας Οδού, υπάρχουν ήδη τρία Τμήματα Αρχιτεκτονικής, σε Ξάνθη, Θεσσαλονίκη και Ιωάννινα. Ο Γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ χαρακτήρισε «οξύμωρη» την τωρινή στάση των φορέων της Καστοριάς, καθώς, όπως τόνισε, «δεν λαμβάνει υπόψη της ότι βρίσκεται υπό διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση», όπως τον ενημέρωσε τηλεφωνικά η Υπουργός. Έχει βεβαίως δίκιο στα περί ανάγκης αναμονής των αποτελεσμάτων της διαβούλευσης. Έχει όμως, όπως συνηθίζουν δυστυχώς τα πολιτικά στελέχη πάσας απόχρωσης, επιλεκτική μνήμη. Τον Νοέμβριο του 2008, η κ. Διαμαντοπούλου, στην επίσκεψη της στην Καστοριά, ως Τομεάρχης Παιδείας του αντιπολιτευόμενου τότε ΠΑΣΟΚ, είχε ξεκάθαρη άποψη για το Τμήμα Αρχιτεκτονικής και μάλιστα ανησυχούσε ιδιαιτέρως για την κυβερνητική και αυτοδιοικητική κωλυσιεργία. Τώρα η Υπουργός διαβουλεύεται από άλλη θέση και πολύ καλά βεβαίως κάνει, καθώς η σοβαρότητα ενός θέματος όπως είναι ο προγραμματισμός ίδρυσης Πανεπιστημιακών Τμημάτων απαιτεί σίγουρα διαβούλευση. Αρκεί βέβαια αυτή να μην είναι «à la carte». Την εντυπωσιακή διακύμανση των απόψεών της εντός της διετίας, δεν μπορεί να δικαιολογήσει ούτε η ίδια η τρομακτική οικονομική κρίση, καθώς η Παιδεία, κατά Πρωθυπουργική παραδοχή (και δέσμευση) αφενός εξαιρείται από την απόχη των περικοπών, αφετέρου, ως «μοχλός ανάπτυξης», απαιτεί μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και συνέπεια πολιτικού λόγου. Ειδάλλως η Παιδεία, μετατρέπεται σε μία ακόμη αρένα σκοπιμοτήτων και κομματικών μηχανορραφιών. Το σκηνικό στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλάζει ραγδαία. Το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, οι αλλαγές των επαγγελματικών δικαιωμάτων, οι θέσεις και προθέσεις περί της ιδιωτικής εκπαίδευσης, είναι παράγοντες που δεν μπορούν να παραβλέπουν όσοι σχεδιάζουν αλλά και όσοι ζητούν την ίδρυση Πανεπιστημιακού Τμήματος.

Προσωπικά πιστεύω ότι δεν θα ιδρυθεί Τμήμα Αρχιτεκτονικής στην Καστοριά. Στις εποχές της μωρής επιδότησης και του εγκληματικού δανεισμού, η Καστοριά σίγουρα «εδικαιούτο» την ίδρυση μιας σχολής και θα «έπρεπε» να την είχε «κερδίσει». Ειδικά όταν αναλογίζεται κανείς τι έχουν «κερδίσει» η Κοζάνη και η Φλώρινα. Στο νέο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί όμως, η διεκδίκηση της Αρχιτεκτονικής Σχολής είναι ένα παιχνίδι χαμένο και κατά την άποψη μου περιττό και επιζήμιο για τα συμφέροντα του τόπου.

Η Καστοριά μπορεί και πρέπει να έχει Πανεπιστημιακό Τμήμα. Η Καστοριά και το μέλλον της είναι συνδεδεμένο με την εξυγίανση και αξιοποίηση του φυσικού της περιβάλλοντος. Ένα Τμήμα (ή Τμήματα) με αντικείμενο την διαχείριση των υδατικών πόρων και την περιβαλλοντική μηχανική θα είχε πραγματικό νόημα και προοπτική. Το αντικείμενο της ολιστικής διαχείρισης της λεκάνης απορροής της λίμνης, είναι τεράστιο και διαρκώς μεταβαλλόμενο λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχείς αλλαγές στις κλιματικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, καθώς και στις τεχνολογικές μεθόδους αλλά και τις πρακτικές αλληλεπίδρασης με το φυσικό περιβάλλον . Τα οφέλη από τη λειτουργία ενός τέτοιου τμήματος θα είναι άμεσα στον πρωτογενή τομέα και κυρίως (σε μεγαλύτερο βέβαια βάθος χρόνου) στον τουρισμό, ο οποίος αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα του νομού.

Ας αφήσουμε λοιπόν τους επαρχιώτικους λεονταρισμούς και τα πείσματα κόντρα στο ρεύμα των δρομολογημένων αλλαγών. Αυτήν τη φορά ας οδηγήσουμε εμείς τις εξελίξεις .


Επιλογή σχετικών αναρτήσεων

• ΟΔΟΣ: 360 μόλις ημέρες
• ΟΔΟΣ: Συναίσθηση ευθύνης
• ΟΔΟΣ: Κηδεμονίες
• ΟΔΟΣ: Καταδικάζοντας το μέλλον
• ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΠΑΤΣΟΠΟΥΛΟΥ: Η πρόταση του Τεχνικού Επιμελητηρίου  για την Σχολή 
• ΟΔΟΣ: Εν αναμονή του Πανεπιστημίου
• Το Βήμα: Πώς φύτρωσε μια Αρχιτεκτονική στα Ιωάννινα
• ΟΔΟΣ: Αντί να ζητήσουν συγνώμη
• ΟΔΟΣ: Για μια χούφτα ψήφους
• ΟΔΟΣ: «Φάρος παιδείας και δημοκρατίας»
• ΟΔΟΣ: Μία πόλη αδιόρθωτη