7.8.08

ΟΔΟΣ: Ο προστάτης

Ο Προφήτης Ηλίας. 1180-1200. 
Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Την καρδιά του καλοκαιριού, στις 20 Ιουλίου, όταν κορυφώνονται οι ζέστες και τα γουναρικά ως ένδυμα, ως ανάγκη, πολυτέλεια ή τρόπος ζωής, βρίσκονται στις πιο απομακρυσμένες σκέψεις και προτεραιότητες των ανθρώπων στις περισσότερες εύκρατες περιοχές του βορείου ημισφαιρίου, είχαν διαλέξει από τα παλιά κιόλας χρόνια οι γουνοποιοί της Καστοριάς, ώστε ανήμερα του Προφήτη Ηλία που ανακήρυξαν για προστάτη τους, να γιορτάζουν πανηγυρικά για την Γούνα, γουνεργάτες, γουνοποιοί, γουνέμποροι και μεσίτες.

Με τα χρόνια, αναπόφευκτα η γιορτή των γουνοποιών, ειδικά στην περίοδο της μεγάλης ακμής της Γούνας, από την δεκαετία του 1960 έως τα μισά της δεκαετίας του 1980, προσέλαβε πάνδημες διαστάσεις και καθιερώθηκε καθολικά στην πόλη. Μόνο η γιορτή του Αγίου Μηνά, πολιούχου της Καστοριάς μπορούσε να συγκριθεί με αυτή των γουνοποιών.

Τα οξύμωρα και τα περίεργα της υπόθεσης, όπως το γεγονός ότι η γούνα δεν έχει και ιδιαίτερη σημειολογική αναφορά στο κατακαλόκαιρο, ή σε ένα Προφήτη που σχετίζεται με τον ... καυτό ήλιο, δεν προβλημάτισαν ποτέ κανένα. Άλλωστε, κατά κάποιο τρόπο, ανάλογα οξύμωρα υπήρχαν πάντοτε στην Καστοριά, αφού και οι αλιείς -ο δεύτερος σημαντικός παραγωγικός κλάδος της πόλης, γιόρταζαν με μεγάλες και λαμπρές εκδηλώσεις την μνήμη του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών κυρίως, σε μια περιοχή της Ελλάδος με την μεγαλύτερη απόσταση από την θάλασσα, όπου η σχέση των αλιέων με την (κατά κυριολεξία) ναυτοσύνη, ήταν τα … (κατ’ όνομα) καράβια των αλιέων, δηλαδή τα γνωστά μονόξυλα της λίμνης. Τα οποία, μόνο ως σχήμα οξύμωρο μπορούν να θεωρηθούν για καράβια. Κι΄ όμως η Καστοριά, είναι σίγουρα η πόλη της ηπειρωτικής Ελλάδας, με τις περισσότερες εκκλησίες του Αγίου Νικολάου.

Έτσι λοιπόν, κανείς ποτέ δεν προσπάθησε να αναλύσει (ούτε) τα οξύμωρα της υπόθεσης της Γούνας, ούτε από την οπτική γωνία κάποιων συμπτώσεων ή απλών παραδόσεων. Άλλωστε, το μεγαλύτερο οξύμωρο της υπόθεσης ήταν η ίδια η ακμή της Γούνας, την εποχή που βασίλευαν τα αποκόμματα, δεδομένου ότι οι τεχνίτες της Καστοριάς, παρήγαγαν κομψοτεχνήματα γούνας – με παγκόσμια φήμη – από μικρά κομματάκια γούνας. Που στα μάτια των άλλων, μπορεί να έμοιαζαν με απλά σκουπίδια.

Σήμερα πια, στο Σωτήριο 2008 έτος, μπορεί ο κλάδος της Γούνας να μην έχει καμμιά σχέση με τα αποκόμματα, αλλά δεν έχει σχέση ούτε και με την δύναμη και την αίγλη που αντιπροσώπευε μέχρι 15 χρόνια πριν. Πολύ σύντομα αναμένεται, τα άτομα της νέας γενιάς να αγνοούν εντελώς την λαμπρή ιστορία της γουνοποιΐας. Παρά ταύτα όμως, οι ελάχιστοι γουνοποιοί, είτε γουνεργάτες είτε γουνέμποροι, επιμένουν να γιορτάζουν τα λείψανα ενός ιδιαίτερα ανθηρού παρελθόντος αν και οι λαμπρές εκδηλώσεις προς τιμήν του Προφήτη Ηλία και προστάτη των γουναράδων, μοιάζουν πλέον ως επιμνημόσυνες δεήσεις.

Στις οποίες ως γνωστόν οι πολιτικοί του τόπου, αν θα προσέλθουν θα το πράξουν για καθαρά ψυχολογικούς ή ψηφοθηρικούς λόγους και οπωσδήποτε στο βάθος, οι εκδηλώσεις αυτές είναι κάτι που θα ήθελαν να αποφύγουν. Θα εύχονταν ακόμη, αν είναι δυνατό, ακόμη και να καταργηθούν. Όπως περίπου καταργήθηκαν οι γουνοποιοί, αλλά και οι αλιείς της Καστοριάς, με αποτέλεσμα εδώ και πολλά χρόνια να έχουν περάσει στις αναμνήσεις των (πολύ) μεγαλυτέρων και των αφηγήσεων η λαμπρότητα και η καθολικότητα των γιορτών των ψαράδων τις μέρες του Αγίου Νικολάου. Καθ’ ότι η Καστοριά, μήτε λίμνη, μήτε γούνα έχει πια.

Επιπλέον ο κλάδος των γουνοποιών χαρακτηρίζεται από την εικόνα ενός κόσμου προβληματικών και καταχρεωμένων επιχειρήσεων, οι οποίες είτε φυτοζωούν, είτε επιβιώνουν «αρμονικά» ενταγμένες στο πλαίσιο του γνωστού πολιτικού και πιστωτικού πελατειακού συστήματος. Άλλες πάλι επιχειρήσεις, πέρασαν στα χέρια ελάχιστων που όχι μόνο αντιμετωπίζουν αντίστοιχες (ή και ακόμη δυσμενέστερες) καταστάσεις και προβλήματα απ’ αυτά που αντιμετωπίζει ο συρρικνωμένος κόσμος των μεσαίων, αλλά τα τελευταία χρόνια, έχοντας διαιρεθεί βαθύτατα και χωριστεί σε στρατόπεδα, ομοσπονδίες, εκθέσεις και συνδέσμους, αλλάζοντας επωνυμίες και επιθετικούς προσδιορισμούς για το «όνομα», δεν κάνουν τίποτε περισσότερο από το να υπονομεύουν ο ένας τον άλλο. Και υποδαυλίζουν από κοινού, όσες πιθανότητες ή ελπίδες θα μπορούσε να έχει ο κόσμος της Γούνας και η Καστοριά να ξαναζήσουν λίγες έστω από τις παλιές, καλές μέρες.

Κατά βάθος, ο περισσότερος κόσμος, βλέπει φατριασμένους συμπολίτες, να πέφτουν θύματα των πολιτικών συμπτώσεων και των διαχωριστικών γραμμών των πολιτικών παραγόντων, όπως των βουλευτών ή των κομματικών συσχετισμών, και να δίνουν μάχες εμφυλιοπολεμικές με το πρόσχημα της δικαίωσης των θέσεών τους, ενώ στην πραγματικότητα, παίζουν απλώς το στημένο παιγνίδι των πολιτικών.

Τελευταίο παράδειγμα κακής ανάμειξης σε ένα κόσμο που θα έπρεπε να αποτελεί την προμετωπίδα της ελεύθερης οικονομίας και το άσυλο των κανόνων της Αγοράς, είναι η έμμεση διαπόμπευση πρώην προέδρου του Συνδέσμου Γουνοποιών, με την εν Δήμω περιφορά των διαφωνιών και την επίδειξη των Πραιτωριανών της σημερινής εποχής. Με τις ανοχές της τοπικής βουλευτού (βεβαίως).

Kατά βάση, κανείς δεν γνωρίζει αν υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των απόψεων που κατά καιρούς διατυπώνονται ή δήθεν συγκρούονται ή αν όλοι τους, έχοντας προσβληθεί από το σαράκι της εφήμερης προβολής και της δημοσιότητας, προσπαθούν να προσδώσουν στο περιβάλλον της δράσης τους, κοινωνικά χαρακτηριστικά glamourous, με ολίγη ατμόσφαιρα club της Εκάλης.

Καθ’ ότι, οι εκδηλώσεις σαν κι’ αυτές που προγραμματίζονται για τον ερχόμενο Οκτώβριο για τις οποίο ανακοινώθηκε η συμμετοχή του Συνδέσμου σε κοσμικό γκαλά για το «Άσυλο του Παιδιού» σε καζίνο της Θεσσαλονίκης, όχι μόνο δεν παρέχουν προτάσεις ή δεν λύνουν προβλήματα, αλλά αποπροσανατολίζουν. Και δίνουν την ψευδαίσθηση μιας ευμάρειας που δεν υπάρχει, και κυρίως δεν ανήκει σε όσους μπερδεύουν τον Προφήτη Ηλία με τον Άγιο Βασίλη. Γιατί η Καστοριά έχει ανάγκη από λύσεις, προσδοκίες και όραμα για την γούνα και την τοπική οικονομία, και όχι αυτούς που εζήλωσαν τις κοσμικότητες και τις φανφάρες.

Εκτός κι’ αν, συνειδητά κάποιοι, προσπαθούν να οδηγήσουν ακόμη πιο βαθειά στο περιθώριο την ίδια την Καστοριά, την Γούνα και τον κόσμο της, για να την κρατούν δέσμια και ευάλωτη σε πιέσεις και συναλλαγές. Οπότε πράγματι έχει και η Γούνα τον προστάτη της.
Μόνο που δεν είναι Προφήτης.

[δημοσιεύθηκε στην ΟΔΟ στις 17.7.2008]


Σχετικά κείμενα:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η ΟΔΟΣ σας ευχαριστεί για την συμμετοχή σας στον διάλογο.Το σχόλιό σας θα αποθηκευτεί προσωρινά και θα είναι ορατό στο ιστολόγιο, μετά την έγκριση της ΟΔΟΥ.

ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ